De taal van de bergen

Inleiding

" We zaten op een plek die een soort bebost terras vormde. Dit plateau, dat vol lag met sneeuw en dat uitkeek op een meer, werd aan de achterkant begrensd door een steile, gladde, ongebruikelijk witte rotswand" (citaat uit De acht bergen van Paolo Cognetti)

Deze lap grond in de bergen zal Pietro erven van zijn vader. Hij bouwt er samen met zijn vriend uit de bergen, Bruno, een huis dat tegen de rotswand leunt en ze noemen het de Barma drolla (de vreemde rots)

De taal in het boek en vooral de omschrijvingen van de omgeving van het berglandschap zijn heel beeldend. Vaak zag ik de omgeving waar het verhaal zich afspeelt, tijdens het lezen, echt voor me.

Waarom is de taal van deze schrijver in dit boek zo beeldend of filmisch?

Hoe doet Paolo Cognetti dat en wat draagt het bij aan de kracht van dit verhaal?

En bovenal, waarom weet de schrijver me daarmee zo te raken terwijl ik normaalgesproken uitgebreide natuurbeschrijvingen vaak snel doorlees en zelfs saai vind?

Als ik naar mijn eigen ervaringen tijdens het lezen van dit boek kijk en naar de recensies die ik erover heb gelezen dan kan ik een paar redenen voor de kracht van de natuurbeschrijvingen bedenken.

Doordat de schrijver echt inzoomt op een beekje, een rots, een alm of een bergtop, maakt dat ik echt geboeid blijf doorlezen. Het lijkt bijna of je de beelden werkelijk voor je ziet. Je kijkt als het ware door de ogen van de hoofdpersoon naar het berglandschap waar hij zich het meest thuis voelt.

Overigens is Cognetti is, naast schrijver,  ook documentairemaker. Dat verklaart misschien de impact die zijn natuurbeschrijvingen hebben in het boek. De schrijver zegt zelf in een interview: "schrijven is voor mij als fotograferen"

Daarnaast denk ik dat de beeldende taal bijdraagt aan de prachtige sfeer van het boek omdat de omgeving symbool staat voor de vriendschap tussen Pietro en Bruno en de relatie met hun vaders. Op die manier geeft de omgeving waar het verhaal zich afspeelt mede inhoud aan het verhaal. Voor mij ging het boek over de pieken en dalen van vriendschap en familierelaties. En geeft het mooi de tegenstelling weer tussen de vader van Pietro, die altijd vooruit wil en meer wil en daardoor bijna letterlijk verticaal denkt en de moeder. De vader wil alsmaar hoger en hoger en wil boven de boomgrens zijn en op de top. Dat is bijna het enige waar hij over kan denken en zich goed bij voelt. Maar als je bij de top bent kun je alleen nog maar naar beneden. dat is bijna een recept voor teleurstelling. De vader van Pietro is dan ook niet tevreden met zijn leven en kan bijna geen contact maken, zelfs niet met zijn zoon.

De moeder van Pietro is daarentegen tevreden dicht bij haar huis, op de alm, tussen de bomen en in de dalen. Zij is aardser, maakt makkelijk contact met iedereen en houdt van eenvoudige dingen. Deze tegenstelling vindt je ook in het beschreven berglandschap.

 Juist door de filmische beschrijvingen van het landschap, was dit een prachtig en indrukwekkend boek. Dat is bijzonder, want vaak ben ik geneigd om snel over dergelijke beschrijvingen heen te lezen, omdat ik interactie tussen de personages boeiender vind. Cognetti weet mijn aandacht toch vast te houden. Ik denk dat dit zo is omdat zijn beeldende taal bijdraagt aan de prachtige sfeer van het boek en omdat de omgeving symbool staat voor de vriendschap tussen Pietro en Bruno en de relatie met hun beide vaders. Op die manier geeft de omgeving waar het verhaal zich afspeelt mede inhoud aan het verhaal. En daardoor raakt het verhaal me ook zo en met mij, hopelijk, vele andere lezers.